Το πρόγραμμα Ορίζοντας Ευρώπη προάγει την αριστεία και παρέχει πολύτιμη στήριξη σε κορυφαίους ερευνητές και φορείς καινοτομίας για την προώθηση των συστημικών αλλαγών που απαιτούνται για τη διασφάλιση μιας πράσινης, υγιούς και ανθεκτικής Ευρώπης.
Το πρόγραμμα προωθεί την επιστημονική αριστεία μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΣΕ), ώστε να δώσει τη δυνατότητα σε άριστους ερευνητές να διευρύνουν τα όρια των γνώσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών μας προκλήσεων. Οι υποτροφίες και οι ανταλλαγές Marie Skłodowska-Curie θα βοηθήσουν τα καλύτερα ταλέντα μεταξύ των νέων ερευνητών να επεκτείνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Η Ευρώπη θα επωφεληθεί από τις επιστημονικές συμβουλές, την τεχνική υποστήριξη και την ειδική έρευνα του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ), της υπηρεσίας της Επιτροπής για την επιστήμη και τη γνώση.
Το πρόγραμμα στηρίζει επίσης τη συνεργατική έρευνα σχετικά με τις κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και ενισχύει τις τεχνολογικές και βιομηχανικές ικανότητες μέσω θεματικών ομάδων (clusters) που καλύπτουν το πλήρες φάσμα των παγκόσμιων προκλήσεων. Την ίδια στιγμή, ένας αριθμός ευρωπαϊκών συμπράξεων θα ενθαρρύνει την ευρεία συμμετοχή εταίρων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, καλύπτοντας κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η βιοποικιλότητα, η υγεία, τα τρόφιμα και η κυκλικότητα.
Το πρόγραμμα Ορίζοντας Ευρώπη θα ενθαρρύνει επίσης τη συμμετοχή στην έρευνα, θα μειώσει το χάσμα έρευνας-καινοτομίας και θα ενισχύσει τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας (ΕΧΕ) μέσω ενός ευρέος φάσματος μέτρων για τη στήριξη χωρών με χαμηλές επιδόσεις έρευνας-καινοτομίας, όπως τη δημιουργία κέντρων αριστείας, τη βελτίωση των ικανοτήτων τους και τη διευκόλυνση των συνεργατικών δεσμών.
Επιπλέον, το πρόγραμμα θα εισαγάγει νέα χαρακτηριστικά, όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ) και τις αποστολές της ΕΕ (missions). Το ΕΣΚ, το οποίο βρίσκεται ήδη σε πιλοτική φάση θα λάβει προϋπολογισμό πάνω από € 10 δις για τη στήριξη αναδυόμενων και επαναστατικών καινοτομιών από ΜΜΕ, νεοφυείς επιχειρήσεις και εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης και θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT).
Οι ευρωπαϊκές αποστολές επικεντρώνονται σε φιλόδοξους, χρονικά προσδιορισμένους και εφικτούς στόχους για την αντιμετώπιση κοινών ευρωπαϊκών προκλήσεων. Οι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 είναι οι ακόλουθοι:
- διάσωση 3 εκατομμυρίων ζωών από καρκινοπάθειες,
- 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις,
- υγιείς ωκεανοί, θάλασσες και εσωτερικά ύδατα,
- υγιή εδάφη και τρόφιμα,
- ανθεκτικές περιοχές στις κλιματικές αλλαγές.
Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί και στον συντονισμό των δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται μέσω του προγράμματος Ορίζοντας Ευρώπη με εκείνες που υποστηρίζονται από άλλα προγράμματα της ΕΕ, όπως το InvestEU, το Erasmus + τα ταμεία υπό το πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, η Ψηφιακή Ευρώπη, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για την προώθηση της ταχύτερης διάδοσης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας.
Σημαντικό είναι ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του προγράμματος-πλαισίου, οι περιφέρειες μπορούν, σε εθελοντική βάση, να μεταφέρουν μέρος των περιφερειακών κονδυλίων τους στο πρόγραμμα Ορίζοντας Ευρώπη για να χρησιμοποιηθούν σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας στην περιφέρειά τους.
