Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρετίζει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να εγκρίνει τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – «Η Ευρώπη στον κόσμο» (NDICI–Global Europe) για την περίοδο 2021-2027. Πρόκειται για το τελικό στάδιο της διαδικασίας έγκρισης μετά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής. Η απόφαση αυτή θα επιτρέψει στην ΕΕ να διαθέσει 79,5 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές για την προώθηση της παγκόσμιας ανάκαμψης κατά την προσεχή επταετία. Το κονδύλιο αυτό θα χρησιμοποιηθεί για διεθνείς εταιρικές σχέσεις που αφορούν τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή, τη δημοκρατία, τη διακυβέρνηση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ειρήνη και την ασφάλεια στις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών.
Με συνολική χρηματοδότηση 79,5 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, ο νέος μηχανισμός θα καλύψει τη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες. Η συνολική χρηματοδότηση θα κατανεμηθεί ως εξής:
- 60,38 δισ. ευρώ για τα γεωγραφικά προγράμματα (τουλάχιστον 19,32 δισ. ευρώ για την Ευρωπαϊκή Γειτονία, τουλάχιστον 29,18 δισ. ευρώ για την Υποσαχάρια Αφρική, 8,48 δισ. ευρώ για την Ασία και τον Ειρηνικό και 3,39 δισ. ευρώ για τη Βόρειο και Νότιο Αμερική και την Καραϊβική)·
- 6,36 δισ. ευρώ για τα θεματικά προγράμματα (ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ειρήνη, σταθερότητα, πρόληψη των συγκρούσεων και παγκόσμια ζητήματα)·
- 3,18 εκατ. ευρώ για δράσεις ταχείας αντίδρασης.
Χάρη σ’ ένα αποθεματικό αδιάθετων κονδυλίων ύψους 9,53 δισ. ευρώ, θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί συμπληρωματικά οποιοδήποτε από τα παραπάνω προγράμματα, καθώς και ο μηχανισμός ταχείας αντίδρασης, έτσι ώστε ν’ αντιμετωπιστούν απρόβλεπτες καταστάσεις, νέες ανάγκες ή αναδυόμενες προκλήσεις και να υποστηριχθούν νέες προτεραιότητες.
Ο νέος μηχανισμός θα στηρίξει ιδιαίτερα τις χώρες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη να αντεπεξέλθουν στις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές προκλήσεις και θα συμβάλει στην επίτευξη των διεθνών δεσμεύσεων και των στόχων που έχει συμφωνήσει η Ένωση, ιδίως όσον αφορά τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, την Ατζέντα του 2030 και τη συμφωνία του Παρισιού. Ο μηχανισμός συγκεντρώνει διάφορα υφιστάμενα μέσα εξωτερικής χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ο NDICI–Global Europe ενοποιεί επίσης τις επιχορηγήσεις, τον συνδυασμό μέσων χρηματοδότησης και τις εγγυήσεις, γεγονός που θα επιτρέψει στην ΕΕ να προωθήσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε παγκόσμια κλίμακα για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι επενδύσεις θα υποστηρίζονται από εγγύηση εξωτερικής δράσης ύψους 53,4 δισ. ευρώ, που θα καλύπτει επίσης και τα Δυτικά Βαλκάνια.
Επόμενα στάδια: Αποφάσεις προγραμματισμού και χρηματοδότησης
Ο NDICI–Global Europe θα τεθεί σύντομα σε ισχύ, κατά την ημερομηνία δημοσίευσής του, με αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Η εφαρμογή του μηχανισμού ακολουθεί διαδικασία δύο σταδίων.
- Σε πρώτο στάδιο, οι υπηρεσίες της Επιτροπής, από κοινού με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), εργάζονται για τον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της ΕΕ για κάθε χώρα, περιφέρεια και θεματικό πρόγραμμα, που ορίζεται ως «προγραμματισμός». Ο προγραμματισμός του μηχανισμού NDICI–Global Europe ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2020 και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος της φετινής χρονιάς με την έγκριση, από την Επιτροπή, εγγράφων πολυετούς ενδεικτικού προγραμματισμού για τα γεωγραφικά και τα θεματικά προγράμματα. Έπειτα από συζητήσεις με τις χώρες- εταίρους, την κοινωνία των πολιτών, τα κράτη μέλη της ΕΕ, άλλους χορηγούς και τους ενδιαφερόμενους φορείς, η Επιτροπή και η ΕΥΕΔ θέτουν τις βάσεις για μελλοντικές παρεμβάσεις της ΕΕ σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Καθορίζονται δηλαδή οι τομείς προτεραιότητας, οι ειδικοί στόχοι, τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και οι ενδεικτικές πιστώσεις για τις δράσεις της ΕΕ σε εθνικό, περιφερειακό και θεματικό επίπεδο.
- Στη συνέχεια, θα προσδιορίζονται και θα σχεδιάζονται συγκεκριμένες παρεμβάσεις σε δεδομένη χώρα/περιφέρεια (γεωγραφικά προγράμματα) ή θεματικό τομέα (θεματικά προγράμματα) σε ετήσια βάση, και θα εκδίδονται οι αντίστοιχες αποφάσεις χρηματοδότησης.
Μέσω της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», εντοπίζονται πρωτοβουλίες με τα κράτη μέλη σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, στο πλαίσιο των οποίων οι δράσεις που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και από τα κράτη μέλη μπορούν να έχουν μετασχηματιστικό αντίκτυπο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή δρομολογούν ανεπίσημο γεωπολιτικό διάλογο σχετικά με τους ευρείς προσανατολισμούς του προγραμματισμού. Σύμφωνα με τον NDICI–Global Europe, η Επιτροπή θα εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την πλαισίωση της διαδικασίας προγραμματισμού που θα τεθεί σε ισχύ το 2021, εφόσον δεν διατυπωθούν αντιρρήσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Δηλώσεις μελών της Επιτροπής
Ο ύπατος εκπρόσωπος/αντιπρόεδρος Τζουζέπ Μπορέλ δήλωσε σχετικά: «Χάρη σ’ αυτόν τον νέο στρατηγικό και ευέλικτο μηχανισμό χρηματοδότησης, θα είμαστε σε θέση ν’ αντιμετωπίσουμε τις παγκόσμιες προκλήσεις, μεταξύ αυτών και την ανάκαμψη μετά την πανδημία COVID-19. Ο νέος μηχανισμός θα συμβάλει στην υποστήριξη του ρόλου της ΕΕ στο εξωτερικό κατά την προώθηση των αξιών και των συμφερόντων της. Στηρίζει τη δέσμευση για συνεργασία που έχει αναλάβει η ΕΕ ως αξιόπιστος παγκόσμιος παράγοντας, και καταδεικνύει την αποφασιστικότητά της να τηρήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις της όσον αφορά τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης με ορίζοντα το 2030 και τη συμφωνία του Παρισιού.»
Ως επικεφαλής διαπραγματεύτρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Γιούτα Ουρπιλάινεν, επίτροπος Διεθνών Εταιρικών Σχέσεων, δήλωσε: «Πρώτη φορά σε 50 χρόνια αναπτυξιακής πολιτικής, όλα τα μέσα εξωτερικής χρηματοδότησης θα απλουστευθούν και θα ενοποιηθούν σε έναν βασικό μηχανισμό για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτικών μας προτεραιοτήτων. Αυτή η κρίσιμη αλλαγή θα εμπλουτίσει περισσότερο από κάθε άλλη φορά τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις και θα βοηθήσει τις χώρες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δοκιμάζονται από συγκρούσεις και αστάθεια. Μαζί με τους εταίρους μας, επιδιώκουμε να προωθήσουμε μια βιώσιμη ανάκαμψη χωρίς αποκλεισμούς, προάγοντας παράλληλα τις αξίες και τα συμφέροντα της Ένωσης σε όλο τον κόσμο. Βασικό μου μέλημα είναι η υποστήριξη της ανθρώπινης ανάπτυξης, της πρόσβασης στην εκπαίδευση και την υγεία, της νεολαίας και της καταπολέμησης των ανισοτήτων.»
Ο Όλιβερ Βάρχεϊ, επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Ο νέος χρηματοδοτικός μηχανισμός εξωτερικής δράσης της ΕΕ θ’ αλλάξει τα δεδομένα όσον αφορά την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ευημερίας των πλησιέστερων γειτόνων μας. Θα στηρίξει, αφενός, την ανανεωμένη εταιρική μας σχέση με τη Νότια Γειτονία, συμβάλλοντας στην αποδέσμευση του αναξιοποίητου οικονομικού δυναμικού της περιοχής και στη στήριξη της ανάκαμψής της μετά την πανδημία COVID-19, και, αφετέρου, την ανάκαμψη των προς ανατολάς εταίρων μας, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη και την απασχόληση, στους ψηφιακούς και τους πράσινους μετασχηματισμούς, καθώς και στην ανθρώπινη ανάπτυξη και στις ευκαιρίες για τους νέους. Στο εξής θα επωφελούνται και τα Δυτικά Βαλκάνια από το ΕΤΒΑ+, το οποίο θα έχει την ικανότητα να εγγυάται επενδύσεις έως και 53,4 δισ. ευρώ».
Ιστορικό
Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ (πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο – ΠΔΠ) σε συνδυασμό με την πρωτοβουλία NextGenerationEU, το προσωρινό μέσο που αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανάκαμψης στην Ευρώπη, θα αποτελέσουν τη μεγαλύτερη δέσμη κινήτρων που έχει ποτέ χρηματοδοτηθεί μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ. Συνολικό ποσό ύψους 1,8 τρισ. ευρώ (σε τιμές του 2018) θα συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης την επαύριο της πανδημίας COVID-19. Η Ευρώπη θα γίνει πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο ανθεκτική.
Ο NDICI–Global Europe ενσωματώνει στον προϋπολογισμό τη συνεργασία με την Αφρική, την Καραϊβική και τον Ειρηνικό, η οποία χρηματοδοτείται εδώ και δεκαετίες από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Η χρηματοδότηση του εν λόγω Ταμείου γινόταν άμεσα από τα κράτη μέλη της ΕΕ, όχι από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, και, ως εκ τούτου, δεν υποβαλλόταν στον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Για περισσότερες πληροφορίες