Ο σχεδιασμός για προσαρμοστικότητα και αποσυναρμολόγηση αποτελεί μια προσέγγιση σχεδιασμού κτιρίων, κοινόχρηστων χώρων και υποδομών που ενσωματώνει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, με στόχο την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα. Έχει σημαντικό δυναμικό για την ανακαίνιση του δομημένου περιβάλλοντος, καθώς επιτρέπει την εύκολη προσαρμογή των χώρων και των δομών σε μεταβαλλόμενες ανάγκες, χρήσεις ή τεχνολογικές εξελίξεις.
Η ανακαίνιση με αρθρωτά (modular) στοιχεία και εξαρτήματα που μπορούν να αποσυναρμολογηθούν και να επανασυναρμολογηθούν – και επομένως να επαναχρησιμοποιηθούν σε διαφορετικές εφαρμογές – ενισχύει τη μακροχρόνια χρήση, προσαρμοστικότητα και επαναξιοποίηση κτιρίων, κοινόχρηστων χώρων και υποδομών. Αυτό μεγιστοποιεί την οικονομική τους αξία (διατηρώντας την ενσωματωμένη αξία των υλικών και εξαρτημάτων), βελτιώνει την περιβαλλοντική τους απόδοση (μέσω της μείωσης αποβλήτων και της εξόρυξης νέων πόρων), και αποτρέπει τόσο την κατεδάφιση όσο και την ανάγκη κατασκευής νέων δομών.
Μέχρι σήμερα, η εφαρμογή του σχεδιασμού για προσαρμοστικότητα και αποσυναρμολόγηση επικεντρώνεται κυρίως σε νέες κατασκευές. Ωστόσο, η πλειονότητα των δομών και των χώρων στις αστικές, περιαστικές και αγροτικές περιοχές είναι ήδη κτισμένες και χρειάζονται προσαρμογή ή επαναχρησιμοποίηση για νέες ή επικαιροποιημένες χρήσεις και λειτουργίες. Συνεπώς, η έρευνα πρέπει να εστιάσει στον σχεδιασμό για προσαρμοστικότητα και αποσυναρμολόγηση στο πλαίσιο της ανακαίνισης υφιστάμενων κτιρίων, κοινόχρηστων χώρων και υποδομών.
Τα αποτελέσματα του έργου αναμένεται να συμβάλουν στα εξής:
-
Πιο βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων, κοινόχρηστων χώρων και/ή υποδομών, με βάση τις αρχές του σχεδιασμού για προσαρμοστικότητα και αποσυναρμολόγηση.
-
Διαθεσιμότητα διαδικασιών, μεθόδων και/ή τεχνικών για την αρθρωτή (modular) προσαρμογή και επαναξιοποίηση υφιστάμενων κτιρίων, κοινόχρηστων χώρων και υποδομών, αξιοποιώντας ιστορικά δεδομένα και αξιολογήσεις της παρελθούσας και τρέχουσας κατάστασης και λειτουργίας τους, ώστε να ενημερώνονται οι στρατηγικές ανακαίνισης.
-
Οι δημόσιες αρχές, οι επενδυτές, οι ιδιοκτήτες έργων κατασκευής, οι προγραμματιστές, οι αρχιτέκτονες, οι σχεδιαστές και οι φορείς των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών (SSH) έχουν πρόσβαση σε τεκμηριωμένα στοιχεία για τις οικονομικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές, πολιτιστικές, χρηματοοικονομικές και κανονιστικές επιπτώσεις, και κατανοούν τη βιωσιμότητα και την επιχειρηματική αξία των ανακαινίσεων με βάση τον σχεδιασμό για προσαρμοστικότητα και αποσυναρμολόγηση, σε σύγκριση με τις συμβατικές πρακτικές ανακαίνισης.